Στις μέρες μας, ακόμα και στην επαρχία, πολλές νοικοκυρές αγοράζουν χαμομήλι για να κάνουν ένα ρόφημα από αυτά που ηρεμούν το νευρικό σύστημα του ανθρώπου.

Σε παλαιότερες εποχές και να ήθελε κάποιος να αγοράσει χαμομήλι δεν μπορούσε. Και γιατί άλλωστε; Αφού μπορούσε να μαζέψει όσο ήθελε ελεύθερα και δωρεάν από τη φύση.

Στην Κρήτη το είχαν σε μεγάλη εκτίμηση αυτό το ταπεινό ανθάκι. Το χρησιμοποιούσαν για ρόφημα, για κατάπλασμα, για ελαφρύ αντισηπτικό, για απαλό ηρεμιστικό. Όταν έβγαζαν τσίτο, έκαναν στο μάτι τους κομπρέσες με χαμομήλι. Στα συγκάματα των παιδιών, έπλεναν το ερεθισμένο μέρος με χαμομήλι.

Το χρησιμοποιούσαν και για καλλυντικούς σκοπούς: Όταν ήθελαν να "ξανθίνουν" τα μαλλιά τους τα έλουζαν με χαμομήλι.

Όλα αυτά τα σκεφτήκαμε διαβάζοντας το κείμενο του λαογράφου μας κ. Γεώργιου Χουστουλάκη για το χαμομήλι.

Όπως μάθαμε, στη Μεσαρά τα άνθη του χαμομηλιού τα έλεγαν "καμηλάκια". Κάποιες νοικοκυρές χρησιμοποιούσαν χτένες με αραιά δόντια για τη συλλογή τους. Την περίοδο της Κατοχής ο λαός μάζευε χαμομήλι και το παρέδιδε στον Ερυθρό Σταυρό, οι εθελοντές του οποίου έπλεναν με αυτό τις πληγές των τραυματιών...

Περισσότερα για αυτό το ανθάκι το ταπεινό, που είναι παράλληλα φαρμακευτικό φυτό ευεργετικό, μπορούμε να διαβάσουμε στο κείμενο του κ. Χουστουλάκη που ακολουθεί:

Τα καμηλάκια της παλιάς κρητικιάς, ήταν τα χαμομήλια της σύγχρονης νοικοκυράς, που φυσικά ποτέ δεν τα αγόραζε! Τα μάζευε απευθείας από την φύση, ακόμα κι από την αυλή της!

Όπου υπήρχαν πρόβατα σίγουρα θα υπήρχαν και καμηλάκια. Στις αυλές, στις άκρες των δρόμων και στα χωράφια κοντά σε στάνες κάθε άνοιξη είχαν την τιμητική τους πολλά πολλά μαζί!

Τέλη του Μάρτη κι αρχές του Απρίλη, αυτά ήταν έτοιμα να μαζευτούν. Θα μαζέψει κάμποσα η οικοκυρά, για να 'χει όλο το χρόνο για τσάι ή ρόφημα. Ήταν μια ενδιαφέρουσα απασχόληση το μάζεμα, και σπάνια οι γυναίκες ή τα κορίτσια την έκαναν μόνα τους. Συνήθιζαν μια ηλιόλουστη μέρα, μαζευόταν δύο τρία κορίτσια φίλες ή γειτόνισσες, και πήγαιναν στην εξοχή και γέμιζαν το καλαθάκι τους.

Εκεί οι κοπελιές είτε τραγουδούσαν και γελούσαν, είτε έλεγαν τα αστεία τους κι αν ήταν φίλες καινούρια μυστικά τους.

Ενώ η γιαγιά οπότε μάζευε λίγα τα έβαζε στην ποδιά της, η νοικοκυρά σε αυτο ήταν πιο οργανωμένη! Είχε για αυτή τη δουλειά, τα απαραίτητα αξεσουάρ της, που βασικό ήταν η κνισσάρα για να πετάει απευθείας μέσα τα κομμένα! Είχε τη "μεγάλη τσατσάρα", που τη βοηθούσε να τα περνάει ανάμεσα στα δόντια της, αντί από τα δάχτυλα της. Δεν χρησιμοποιούσε πάντως το κόσκινο, γιατί από τα κενά που είχε το σύρμα, έπεφταν κάτω τα μικροσκοπικά φυλλαράκια.

Έκοβαν, λοιπόν, πολλά καμηλάκια για το σπίτι. Έδιναν και σε όσους δεν μπορούσαν να μαζέψουν, και σίγουρα στον παππού με τη γιαγιά που είχαν παραγεράσει. Τα άνθη του χαμομηλιού κόβονται πολύ εύκολα...

Τα μάζευαν με διάφορους τρόπους: είτε τραβώντας πολλά ανθάκια μαζί ανάμεσα στα δάχτυλα, είτε με την τσατσάρα, είτε όμως τα έκοβαν και με το "καλό ψαλίδι" στο ύψος που ήθελαν. Άλλες έκοβαν με το ψαλίδι μόνο το άνθος, γιατί πίστευαν πως εκεί ήταν όλες οι οφέλημες ουσίες, κι άλλες άφηναν πέντε εκατοστά κοτσάνια, γιατί πίστευαν πως και τα κοτσάνια έχουν επιπλέον χρήσιμες ουσίες!Άλλες όμως τα έκοβαν δεκαπέντε με είκοσι εκατοστά με το ψαλίδι, και τα έκαναν ματσάκια.

Τα ματσάκια τα κρεμούσαν όλα στην "μεγάλη μπρόκα" που πάντα θα υπήρχε μονίμως καρφωμένη, έξω στον τοίχο δίπλα στη πόρτα της κουζίνας. Εκεί θα υπήρχαν κι άλλα ματσάκια από άλλα βότανα, όπως μολόχα, κομπάκια, κυπαρισσακια της εξοχής, ελίχρυσο, αντωνανίδα, και διάφορα άλλα. Αυτά τα είχαν για να φτιάχνουν τα λεγόμενα βραστάρια.

Τα βραστάρια ήταν τσάι με πολλά βότανα μαζί, ανάλογα που ήθελε ο κάθε ένας να τον βοηθήσουν. Τα βραστάρια συνήθως τα έβαζαν σε παγούρι και τα έπαιρναν στην εξοχή αντί για νερό.

Τη κατοχή που δεν υπήρχαν φάρμακα, στα χωριά της Κρήτης μάζευαν πολλά καμηλάκια, και τα παρέδιδαν στον Ερυθρό Σταυρό. Ήταν το "αντισηπτικό της εποχής", για να πλένουν τις πληγές σε τραυματίες.

Πολλές φορές η μάνα, τα ζέσταινε στο νερό, τους έβαζε λάδι και τα άπλωνε σε ένα πανάκι, και τα έβαζε κατάπλασμα στον πονεμένο λαιμό του παιδιού της.

Βέβαια, μπορεί το άνθος του φυτού να είναι τόσο απλό, δεν παύει όμως να είναι και όμορφο! Έτσι πάντα θα έβαζαν και λιγα καμηλάκια στο μαγιάτικο στεφάνι, άλλα επίσης και σε ένα ποτήρι ή βάζο, που θα στόλιζαν μια γωνιά του σπιτιού! Γιατί πολλές φορές, η ομορφιά κρύβεται στην απλότητα"...

Φωτογραφίες και ιδέα για την ανάρτηση: Γεωργιος Χουστουλακης

www.voltarakia.gr

Σημείωση: Αν σας αρέσει η ύπαιθρος της Κρήτης και οι ιστορίες της ελάτε στην παρέα μας. Αν δεν έχετε ήδη κάνει, κάντε like στη σελίδα μας στο facebook ή ακολουθήστε μας στο instagram κι εμείς θα σας ακολουθήσουμε πίσω.