Εργατική Πρωτομαγιά σήμερα και επιλέγουμε να την τιμήσουμε με ένα αφιέρωμα στο Ναπολέοντα Σουκατζίδη, κομουνιστή πρόεδρο των εμποροϋπαλλήλων του Ηρακλείου, που μια ημέρα σαν σήμερα, την 1η Μαΐου του 1944, εκτελέστηκε από τους Ναζί στην Καισαριανή μαζί με 199 πατριώτες.

Ο Ναπολέων Σουκατζίδης γεννήθηκε στην Προύσα το 1909. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκε μαζί με την οικογένειά του στην Κρήτη, στην περιοχή του Αρκαλοχωρίου (της πρώην επαρχίας Πεδιάδος του Νομού Ηρακλείου). Σπούδασε στην Μέση Εμπορική Σχολή στο Ηράκλειο και έγινε λογιστής. Ήταν πολύγλωσσος, ήξερε Ρωσικά, Αγγλικά, Γερμανικά, Γαλλικά καθώς και Τούρκικα, επίσης είχε και συγγραφικό έργο. Ήταν στέλεχος του ΚΚΕ και συνδικαλιστικό στέλεχος. Υπήρξε πρόεδρος των Εμποροϋπαλλήλων Ηρακλείου και εξαιτίας της συνδικαλιστικής δράσης του συνελήφθη από τη Δικτατορία Μεταξά και εξορίστηκε στον Αϊ Στράτη.

Στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου

Από τον Αϊ Στράτη μεταφέρθηκε τον Απρίλη του 1937 στις φυλακές της Ακροναυπλίας, όπου και παραδόθηκε από το καθεστώς του Μεταξά μαζί με εκατοντάδες άλλους πολιτικούς κρατούμενους στους Γερμανούς κατακτητές τον Απρίλη του 1941. Στην Κατοχή μεταφέρθηκε στις φυλακές των Τρικάλων και της Λάρισας και τελικά τον Σεπτέμβη του 1943 στο Στρατόπεδο συγκέντρωσης Χαϊδαρίου. Στο Χαϊδάρι επειδή γνώριζε γερμανικά εκτελούσε χρέη διερμηνέα.

Λόγω της ιδιότητας του διερμηνέα και ενώ το όνομά του ήταν μεταξύ των διακοσίων που επρόκειτο να εκτελεστούν (στην Αθήνα μόνο, καθώς υπήρξαν και εκτελέσεις αμάχων στην περιοχή των Μολάων) σε αντίποινα για την επίθεση του ΕΛΑΣ κατά του διοικητή της 41ης Μεραρχίας Οχυρών υποστράτηγου Φράντς Κρέχ στους Μολάους, ο διοικητής του στρατοπέδου στο Χαϊδάρι Καρλ Φίσερ (Karl Fischer), όταν ο Σουκατζίδης διάβασε και το δικό του όνομα στην λίστα των μελλοθάνατων, του είπε να παραμείνει στη θέση του.

Αρνήθηκε να εκτελεστεί άλλος στη θέση του...

Τότε ο Σουκατζίδης τον ρώτησε αν θα εκτελούσαν κάποιον άλλο αντί για τον ίδιο και όταν ο Φίσερ απάντησε ότι έχει εντολή να εκτελέσει 200 από τους κρατούμενους ο Σουκατζίδης δε δέχθηκε την προσφορά... Εκτελέστηκε με τους υπόλοιπους 199 κρατούμενους του Χαϊδαρίου την Πρωτομαγιά του 1944. Την επιλογή με το Σουκατζίδη έκανε και ο στρατοπεδάρχης του Χαϊδαρίου, Αντώνης Βαρθολομαίος, ο οποίος και εκτελέστηκε.

Στο τελευταίο γράμμα προς τον πατέρα του ο Σουκατζίδης έγραψε:

"Πατερούλη, πάω για εκτέλεση, να 'σαι περήφανος για το μονάκριβο γιο σου. Ν' αγαπάς και να λατρεύεις την κορούλα* σου και την αδερφούλα μου, κι οι δυο τους μεγάλοι άνθρωποι. Γεια, γεια πατερούλη".

* Εννοώντας την αρραβωνιαστικιά του Χαρά, αδερφή της Μαρίας Λιουδάκη.

Μετά την εκτέλεση...

Στις 17-5-1944 τμήμα 100 ενόπλων του ΕΛΑΣ κι ενώ η γερμανική κατοχή συνεχιζόταν κατάθεσε στεφάνι στο χώρο της εκτέλεσης.

Στο Αρκαλοχώρι όπου έζησε τη παιδική του ηλικία, υπάρχει ο ανδριάντας του Ναπολέοντα Σουκατζίδη όπου τελείται δοξολογία στη μνήμη του. Στο δήμο Χαϊδαρίου όπου φυλακίστηκε τελευταία, υπάρχει οδός που φέρει το όνομα του, στο δήμο Καισαριανής όπου εκτελέστηκε διοργανώνεται Λαϊκός Ανώμαλος Δρόμος. Ο Σπύρος Τζόκας έγραψε ιστορικό μυθιστόρημα που περιγράφει τη δράση του. Επίσης αναφορά στον Ναπολέοντα Σουκατζίδη (αναφέρεται ως Τσουκατζίδης) γίνεται και στο έργο του Δημήτρη Ψαθά «Αντίσταση».

Τέλος, ταινία αφιερωμένη στο Σουκατζίδη, με τίτλο: "Το τελευταίο σημείωμα", ετοιμάζει ο Παντελής Βούλγαρης.

ΠΗΓΗ: Wikipedia