Για τους περισσότερους Έλληνες, η ζέα μέχρι πρόσφατα ήταν μία άγνωστη τροφή. Και όμως, πρόκειται για το δημοφιλέστερο δημητριακό της αρχαιότητας, το δίκοκκο σιτάρι (Triticum dicoccum), με το πολύ μαγνήσιο και τη λίγη γλουτένη.

Τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας των ιδιοτήτων της αυτών, η καλλιέργεια της ζέας κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια στην Κρήτη, ενώ ολοένα και περισσότεροι φούρνοι στο Ηράκλειο παράγουν ψωμί απ' το αλεύρι της.

Γιατί όμως σταματήσαμε να την παράγουμε και πότε;

Η ζέα σταμάτησε να καλλιεργείται στις αρχές της δεκαετίας του '30 και μετά από μερικά χρόνια το δημητριακό αυτό ξεχάστηκε. Οι Έλληνες στερήθηκαν έτσι για πολλά χρόνια ένα πολύτιμο αγαθό, το οποίο βέβαια άλλες χώρες συνέχιζαν να καλλιεργούν και να απολαμβάνουν.

Πολλές θεωρίες συνωμοσίας έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί γύρω από αυτήν την εξαφάνιση. Η πιο διαδεδομένη θέλει την καλλιέργεια της ζέας να απαγορεύεται δια νόμου στο εσωτερικό της χώρας. Έχει ακουστεί πως απαγορεύτηκε ακόμα και η αναφορά της λέξης «ζέα» στα λεξικά, με αποτέλεσμα να επιταχυνθεί η διαδικασία της λήθης...

"Δεν ισχύει" λέει ο Νίκος Κατσαρός

Ωστόσο, από την έρευνα του πρώην προέδρου του ΕΦΕΤ Νίκου Κατσαρού, όλα τα παραπάνω δεν επιβεβαιώνονται: «Παρά την εκτεταμένη καλλιέργεια της ζέας στο παρελθόν, η συστηματική της καλλιέργεια άρχισε να περιορίζεται σταδιακά από τις αρχές του 1900 και μετά διότι άρχισαν να καλλιεργούνται ποικιλίες σταριού με μεγαλύτερη στρεμματική απόδοση, λιγότερο πότισμα, ευκολότερη συγκομιδή και άλεσή του για την παραγωγή αλεύρου.

Παρά τις ιστορικές αναφορές ότι το 1928 απαγορεύτηκε με νόμο επί πρωθυπουργίας Ε. Βενιζέλου η καλλιέργεια ζέας, πουθενά δεν τεκμηριώνεται κάτι τέτοιο. Όσο και αν αναζήτησα, πουθενά δε βρήκα ΦΕΚ που να αναφέρεται σε αυτό. Το βέβαιο είναι ότι σταδιακά εγκαταλείφθηκε έναντι άλλων συμφερότερων ποικιλιών σταριού. Το ότι απαγορεύτηκε να αναφέρεται ακόμη και στα λεξικά της εποχής επίσης δεν ισχύει»...

Η μαρίνα της Ζέας

Είναι άξιο αναφοράς το γεγονός πως η μαρίνα της Ζέας στον Πειραιά συνδέεται με το αρχαίο δημητριακό. Ονομάστηκε έτσι επειδή από αυτήν γινόταν η διακίνηση της Ζέας προς τα άλλα λιμάνια.

www.voltarakia.gr