Ένα από τα πρώτα πράγματα που είχαμε μάθει όταν είμαστε μικρά ήταν πως όταν ανθίζει η αμυγδαλιά έρχεται η Άνοιξη... Σαράντα χρόνια μετά, ήρθε η ώρα να μάθουμε ότι το πρώτο προμήνυμα της Άνοιξης έρχεται από τον... αγιόγυρο!

Ο αγιόγυρος, όπως μας ενημερώνει ο λαογράφος μας Γεώργιος Χουστουλάκης, είναι ένας ενδημικός θάμνος της Κρήτης, τον οποίο συναντάμε σε ημιορεινά λοφώδη εδάφη, κοντά σε βράχια η σε γκρεμούς. Τους βλαστούς του τους χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι παλιά για να δένουν τα δεμάτια από τα σιτηρά, ενώ με τους σπόρους του αγιόγυρου, που έμοιαζαν με φασόλια, έπαιζαν τα παιδιά!

Ας διαβάσουμε, όμως αναλυτικά τις πληροφορίες του κ. Χουστουλάκη για τον αγιόγυρο:

"Είναι ένας απαλός κι αυτός θάμνος, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως εκείνη η άσχημη μυρωδιά του, αλλά και τα βλαστάρια, τα οποία είναι ευλύγιστα όπως της λυγαριάς. Τα χρησιμοποιούσαν παλιά και σαν λυγοδέτες, δηλαδή δεματικά για τα δεμάτια των σιτηρών ή για δεμάτια από ξύλα.

Ο θάμνος αυτός να ανθίζει τον χειμώνα και έτσι είναι για τον αγρότη το άνθος του αγιόγυρου, το πρώτο - πρώτο προμήνυμα της Άνοιξης, πριν ακόμα και εκείνου της αμυγδαλιάς! Την περίοδο του λιομαζώματος τον Δεκέμβρη, είναι όλοι οι αγιόγυροι ήδη ανθισμένοι, με ένα κίτρινο χαρακτηριστικό άνθος σε τσαμπιά και αυτό μας προδιαθέτει ευχάριστα, αφού αντιλαμβανόμαστε πως αφού ο αγιόγυρος έκανε την αρχή, θα ακολουθήσει η μυγδαλιά και μπαίνει σιγά -σιγά η Άνοιξη στη καρδιά!

Ο αγιόγυρος την Άνοιξη, θα έχει σχηματίσει τα δικά του «κουκιά», που είναι λουβιά στενόμακρα, όπως παρόμοια είναι τα πράσινα κουκιά! Στο τέλος της Άνοιξης με αρχές Καλοκαιριού, τα «αγιογυροκούκια» του αγιόγυρου έχουν μεστώσει και πέφτοντας οι σπόροι στο έδαφος, θα δώσουν νέα φυτά.

Τον σπόρο του αγιόγυρου, κάποτε τον μάζευαν τα παιδιά. Τον έλεγαν «αγιογυροφάσουλα» γιατί οι σπόροι αυτοί, μοιάζουν πολύ με φασόλια και έβαζαν στη τσέπη τους 20 σπόρους το κάθε παιδί και με αυτά έπαιζαν διάφορα παιγνίδια στην εξοχή ή στο σπίτι, όπως το «πάου» ή «πάω κι έρχομαι» και άλλα".

Φωτογραφία: Γεώργιος Χουστουλάκης