Γευστικό βολταράκι σε μια διαδρομή της οποίας την ύπαρξη αγνοούσαμε μας πήγαν μέλη του Συλλόγου Γυναικών "Μαλβαζία" του Δήμου Μαλεβυζίου. Μας μαγείρεψαν και μας κέρασαν μπίζα, στο πλαίσιο του 5ου Φεστιβάλ Κρητικής Κουζίνας. Η απλή συνταγή μας ενθουσίασε, αλλά και η εμπλουτισμένη με απάκι εκδοχή μας απογείωσε!

Όπως μας ενημέρωσαν οι υπεύθυνες του αριστουργήματος Μυρτώ Μιχέλάκη και Κατερίνα Κοτσιφάκη, τα μπίζα είναι ένα παραδοσιακό όσπριο, πολύ δημοφιλές στο παρελθόν, που όμως στις μέρες μας έχει αρχίσει να ξεχνιέται... Πλέον καλλιεργείται σε λίγα χωριά της Κρήτης, όπως στο Θραψανό και στο Τζερμιάδο.

Πρόκειται για ένα πολύ υγιεινό και νόστιμο όσπριο με υψηλή διατροφική αξία και πλούσιο σε πρωτεΐνη. Αποτελεί ένα από τα πολλά είδη λαθουριού που λέγεται lathyrus savitus. Κάποιοι λένε ότι μοιάζει με άγριο αρακά, προφανώς επειδή έχει κι αυτό λουβιά και παρά το γεγονός ότι ο καρπός δεν έχει σφαιρικό σχήμα. Κάθε λουβί περιέχει από τρεις ως πέντε καρπούς...

Τα μπίζα, τα οποία οι περισσότεροι από εμάς ίσως ακούνε για πρώτη φορά, πριν από 40 -50 χρόνια ήταν... must. Δεν έλειπαν σχεδόν από κανένα νοικοκυριό, καθώς χρησίμευε στη διατροφή ανθρώπων και ζώων.

Καθώς εντάσσεται στην οικογένεια των ψυχανθών, η σπορά του ήταν εξαιρετικά χρήσιμη για τους γεωργούς, που έσπερναν μπίζα προκειμένου να εμπλουτίσουν τα χωράφια τους, στις εποχές που δεν υπήρχαν λιπάσματα...

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι μαγειρέματος, όπως με μάραθα και κόκκινη σάλτσα ντομάτας ή με λεμόνι και αλεύρι (ντερμπιέ).

Η πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Μαλεβυζίου "Μαλβαζία" Ειρήνη Φρέσκου, μαζί με τις υπεύθυνες παρασκευής Μυρτώ Μιχελάκη και Κατερίνα Κοτσιφάκη, συμφώνησαν να παραχωρήσουν στα "Βολταράκια" τη συνταγή που μας απογείωσε: Μπίζα με απάκι!

ΜΠΙΖΑ ΜΕ ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ ΚΑΙ ΑΠΑΚΙ

ΥΛΙΚΑ:
2 κούπες μπίζα
1 κούπα ελαιόλαδο
1 μεγάλο κρεμμύδι
1 σκελίδα σκόρδο
2 -3 ώριμες μεγάλες ντομάτες
1 κ.σ. πελτέ ντομάτας
Λίγα φύλλα φρέσκο ή ξερό φασκόμηλο
αλάτι-πιπέρι
1 κ.γ. σόδα (για το μούλιασμα)

ΕΚΤΕΛΕΣΗ:
Καθαρίζουμε τα μπίζα από τα ξένα σώματα και φροντίζουμε από το βράδυ να τα βάλουμε σε μια λεκάνη με κρύο νερό να μουλιάσουν ρίχνοντας ένα κουταλάκι σόδα (για 12 ώρες). Την επόμενη μέρα τα ξεπλένουμε και τα βάζουμε σε μια κατσαρόλα με κρύο νερό και τα αφήνουμε να βράσουν. Μόλις βράσουν πετάμε το νερό της πρώτης βράσης και αντικαθιστούμε με καινούριο και τα ξαναβράζουμε μέχρι να χυλώσουν ελαφρά.
Σε μια άλλη κατσαρόλα τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι, το σκόρδο μέσα στο λάδι και προσθέτουμε τα μπίζα.
Στην συνέχεια προσθέτουμε την τριμμένη ντομάτα,τον πελτέ, αλάτι, πιπέρι και στο τέλος βάζουμε τα φύλλα από το φασκόμηλο. Βέβαια στην πορεία του μαγειρέματος ίσως χρειαστεί να προσθέσουμε λίγο νερό.
Το φαγητό είναι έτοιμο μόλις πήξει η σάλτσα του το κατεβάζουμε εκτός φωτιάς! Τέλος κόβουμε σε λεπτές φέτες το απάκι, το περνάμε από ένα αντικολλητικό τηγάνι να βγάλει όλα τα αρώματα του και το σερβίρουμε με τα μπίζα.

Που μπορούμε να βρούμε μπίζα...

Το όσπριο αυτό αποτελεί σήμα κατατεθέν για το Θραψανό, όπου και διανύει περίοδο παραγωγικής αναγνώρισης. Οι περισσότεροι το καλλιεργούν για οικιακή χρήση, ωστόσο εδώ και κάποια χρόνια γίνεται προσπάθεια ενίσχυσης της καλλιέργειας. Μικρές ποσότητες διατίθενται προς πώληση από τους παραγωγούς του Οροπεδίου Λασιθίου, ενώ μπορούμε να το βρούμε και σε κάποια λίγα καταστήματα με βιολογικά και παραδοσιακά προϊόντα.

www.voltarakia.gr