Ο Κώστας Καρυωτάκης και η Μαρία Πολυδούρη, ήταν δύο ποιητές της γενιάς του 1920, που ερωτεύθηκαν και αγαπήθηκαν πολύ, αλλά δεν κατάφεραν να βρουν την ευτυχία μέσα από τον έρωτά τους... Ο έρωτας αυτός παρέμεινε ανεκπλήρωτος, ενώ και οι δύο έφυγαν πρόωρα από τη ζωή... Πρώτος ο "Τάκης" (για τους φίλους) που αυτοκτόνησε. Ακολούθησε η Μαρία που είχε προσβληθεί από φυματίωση...

Μια γεύση από τη βασανισμένη ζωή τους είχαμε πάρει από την τηλεοπτική σειρά "Καρυωτάκης" που είχε προβληθεί πριν χρόνια από την ΕΡΤ1. Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα πράγματα που έχουμε ποτέ δει στην Ελληνική τηλεόραση, με δύο πρωταγωνιστές εξαιρετικούς: Το Δημοσθένη Παπαδόπουλο και τη Μαρία Κίτσιου. 

Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς πως η ψηλόλιγνη, αέρινη φιγούρα της Μαρίας Πολυδούρη, ενσαρκώνεται από την ίδια ηθοποιό που παίζει την γεροδεμένη αγρότισσα Λενιώ στη δημοφιλή σειρά "Αγριες Μέλισσες". Έτσι είναι, όμως: Οι καλοί ηθοποιοί αδυνατίζουν και παχαίνουν, μαλακώνουν ή αγριεύουν ανάλογα με τις ανάγκες των ρόλων τους.

Η Μαρία Κίτσιου αποδεικνύει πως είναι καλή ηθοποιός. Τόσο η ίδια, όσο και ο Δημοσθένης Παπαδόπουλος ήταν συγκλονιστικοί στη σειρά "Καρυωτάκης". Η φράση "έχει μπει στο πετσί του ρόλου του" θα μπορούσε κάλλιστα να έχει εφευρεθεί για τις ερμηνείες τους στη συγκεκριμένη σειρά... 

Όμως, δεν είναι μόνο οι πρωταγωνιστές, είναι η σκηνοθεσία, το σενάριο, η αύρα της σειράς... Το πως μας μεταφέρει σε άλλες εποχές και άλλες καταστάσεις μέσα από μια ατμόσφαιρα ρεαλιστική. Είναι πάνω απ' όλα το ότι ενώ η σειρά πραγματεύεται μια ιστορία καταθλιπτική, το κάνει με τρόπο τόσο αριστοτεχνικό, που δε μας βαραίνει την καρδιά... Καθοριστικό ρόλο σ' αυτό παίζει ο χαρακτήρας του Καριωτάκη, που εμφανίζεται να έχει ένα σπάνιο, ευθύβολο και κυνικό χιούμορ...

Πριν από περίπου ένα χρόνο είχαμε τη χαρά να δούμε ξανά (για τρίτη και σίγουρα όχι τελευταία φορά) την εκπληκτική αυτή σειρά, σε μεταμεσονύχτιες καθημερινές προβολές από την κρατική τηλεόραση...

Το flashback στο ειδύλιο Καρυωτάκη - Πολυδούρη γίνεται σήμερα, καθώς μια ημέρα σαν αυτή, την 1η Απριλίου του 1902, γεννήθηκε η Μαρία... Ήταν κόρη του φιλόλογου Ευγένιου Πολυδούρη και της Κυριακής Μαρκάτου, μιας γυναίκας με πρώιμες φεμινιστικές ανησυχίες.

Σε ηλικία 16 ετών διορίζεται στη Νομαρχία Μεσσηνίας, κατόπιν διαγωνισμού και παράλληλα εκδηλώνει ζωηρό ενδιαφέρον για το γυναικείο ζήτημα. Το 1920 χάνει, σε διάστημα σαράντα ημερών, τον πατέρα και τη μητέρα της. Το 1921 μετατίθεται στη Νομαρχία Αθηνών και παράλληλα εγγράφεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στην υπηρεσία της θα γνωρίσει τον συνάδελφο και ομότεχνό της Κώστα Καρυωτάκη και μεταξύ τους θα αναπτυχθεί ένας σφοδρός έρωτας, που θα κρατήσει λίγο, αλλά θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη ζωή και το έργο της.

Η πρώτη γνωριμία...

Συναντήθηκαν για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 1922, όταν η Πολυδούρη ήταν 20 χρονών και ο Καρυωτάκης 26. Εκείνη είχε δημοσιεύσει κάποια πρωτόλεια ποιήματα, εκείνος είχε εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές, τον «Πόνο των ανθρώπων και των πραμάτων» (1919) και τα «Νηπενθή» (1921), και είχε ήδη κατακτήσει την εκτίμηση ορισμένων κριτικών και ομοτέχνων του.

Ο Καρυωτάκης ήταν ένας μελαγχολικός νέος, που δεν εκτιμούσε ιδιαίτερα τον εαυτό του και είχε πολλές ανασφάλειες. Ζούσε ήσυχα και παράλληλα με το επάγγελμά του, έγραφε ποιήματα. Αντίθετα, η Πολυδούρη ήταν μια χειραφετημένη νεαρή, με φεμινιστικές ιδέες, που ζούσε μια προκλητική ζωή για την εποχή. Έκανε παρέα με άντρες, πράγμα απαράδεκτο για μια κοπέλα της γενιάς της και συμμετείχε στις συζητήσεις τους σαν ίση.

Η σκέψη και η ποίηση του Καρυωτάκη γοήτευσε τη νεαρή ποιήτρια, ενώ εκείνος από την πλευρά του, ερωτεύτηκε την όμορφη κοπέλα με τα μαύρα μάτια και το εντυπωσιακό κορμί. Η σχέση που αναπτύχθηκε μεταξύ τους ήταν πολύ έντονη, αλλά ποτέ δεν ολοκληρώθηκε. Ο συνεσταλμένος νέος δεν μπορούσε να δεχτεί τον «προκλητικό» χαρακτήρα της αγαπημένης του. Η μποέμικη ζωή της Πολυδούρη κινδύνευε να στιγματίσει τον ποιητή στα μάτια του κόσμου.

Η αδιανόητη πρόταση γάμου!

Η απελευθερωμένη κοπέλα, έφτασε σε σημείο να κάνει ακόμα και πρόταση γάμου στον Καρυωτάκη, πράγμα αδιανόητο για τα ήθη της τότε κοινωνίας. Ο ποιητής, αν και όπως φάνηκε από ποιήματά του, που είδαν αργότερα το φως της δημοσιότητας, αγαπούσε την Πολυδούρη, αρνήθηκε τον έρωτά της. Αρχικά χρησιμοποίησε σαν πρόσχημα την καχεκτική του εμφάνιση και όταν δέχτηκε την επίσημη πρόταση από την αγαπημένη του, δεν τόλμησε να την παντρευτεί, γιατί όπως της είπε, έπασχε από αφροδίσιο νόσημα. Η Πολυδούρη δεν τον πίστεψε και θεώρησε ότι ήταν μια δικαιολογία για να χωρίσουν.

Το ποίημα του «Ωχρά Σπειροχαίτη» (το όνομα του μικροβίου που προκαλεί τη σύφιλη), είναι σύμφωνα με τους μελετητές του έργου του, η απόδειξη ότι ο ποιητής έπασχε από την ασθένεια. Παρά την αρνητική του απάντηση, ο Καρυωτάκης πρότεινε στην Πολυδούρη να συνεχίσουν τη φιλία τους. Εκείνη δέχτηκε, αλλά οι συναντήσεις τους μετά τον χωρισμό άρχισαν να αραιώνουν. Η κοπέλα πληγώθηκε πολύ και ένιωσε προδομένη και ταπεινωμένη...

Ο αρραβώνας της Μαρίας με τον όμορφο δικηγόρο

Στη διάρκεια του 1924 μπαίνει στη ζωή της ο δικηγόρος Αριστοτέλης Γεωργίου, άρτι αφιχθείς εκ Παρισίων. Είναι νεαρός, ωραίος και πλούσιος. Θα τον αρραβωνιαστεί στις αρχές του 1925, αν και στην καρδιά της σιγοκαίει ο έρωτάς της για τον Καρυωτάκη.

Παρά την αφοσίωση του αρραβωνιαστικού της, η Μαρία Πολυδούρη δείχνει να μην μπορεί να συγκεντρωθεί σοβαρά σε καμιά δραστηριότητα. Χάνει τη δουλειά της στο Δημόσιο από τις αλλεπάλληλες απουσίες της κι εγκαταλείπει τη Νομική. Φοιτά στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, προλαβαίνει μάλιστα να εμφανισθεί ως ηθοποιός σε μία παράσταση.

Ο Καρυωτάκης θα πρέπει να πληγώθηκε βαθιά από την "απιστία" της, δηλαδή τον αρραβώνα της με τον Αριστοτέλη Γεωργίου, έστω και αν εκείνος ουσιαστικά την έσπρωξε σε αυτή την επιλογή. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον το γεγονός ότι, μετά τον οριστικό τους χωρισμό, ο Καρυωτάκης δεν ξαναγράφει κανένα ερωτικό ποίημα...

Η διάλυση του αρραβώνα και η φυματίωση

Το καλοκαίρι του 1926 η Πολυδούρη διαλύει τον αρραβώνα της και φεύγει στο Παρίσι. Εκεί συνέχισε την αντισυμβατική ζωή. Γυρνούσε στο σπίτι τα ξημερώματα και συναναστρεφόταν αντρικές παρέες. Ένα βράδυ τη βρήκαν πεσμένη σε ένα σοκάκι του Παρισιού. Διαγνώστηκε με φυματίωση και λίγο αργότερα μεταφέρθηκε στην Ελλάδα, στο τότε σανατόριο Σωτηρία.

Η αυτοκτονία του Καρυωτάκη και η δική της μοιραία πορεία προς το θάνατο...

Τον Ιούλιο του 1928, η Πολυδούρη πληροφορήθηκε ένα τραγικό γεγονός. Ο αγαπημένος της Κώστας Καρυωτάκης είχε αυτοκτονήσει... Κλονίζεται βαθιά και υποφέρει με την αυτοκτονία του, ενώ αντιμετωπίζει με μοναδική αξιοπρέπεια τη μοιραία δική της πορεία προς τον θάνατο. Το μικρό δωματιάκι του σανατορίου «Σωτηρία» μεταβάλλεται σε ανθοστόλιστο σαλόνι υποδοχής φίλων λογοτεχνών. Από τους διάσημους επισκέπτες της είναι και ο Κώστας Ουράνης, ο οποίος θέλει να κάνει έρανο για την άρρωστη φτωχή ποιήτρια, γεγονός που την κάνει έξαλλη.

Τον ίδιο χρόνο κυκλοφορεί την πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο «Οι τρίλλιες που σβήνουν» και το 1929 τη δεύτερη, με τίτλο «Ηχώ στο Χάος». Στις 29 Απρίλιου του 1930, έφυγε από τη ζωή, με ενέσεις μορφίνης, που της προμήθευσε στο «Σωτηρία» ένας φίλος της.

Έφυγαν, αλλά έμειναν τα ποιήματά τους...

Οι δυο νέοι άφησαν την τελευταία τους πνοή σε μικρή ηλικία. Η κλονισμένη τους υγεία θεωρήθηκε αποτέλεσμα του ανεκπλήρωτου έρωτά τους, κάτι που δεν αποδείχτηκε ποτέ. Μένουν μόνο τα ποιήματά τους, για να θυμίζουν τη μεγάλη τους αγάπη.

Μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα

γι’ αυτό η ζωή μου εδόθη.

Στην άχαρη ζωή την ανεκπλήρωτη

'μένα η ζωή πληρώθη.

Μόνο γιατί μ' αγάπησες γεννήθηκα.

Μονάχα γιατί τόσο ωραία μ' αγάπησες έζησα,

να πληθαίνω τα ονείρατά σου,

ωραίε που βασίλεψες κι έτσι γλυκά πεθαίνω.

Μονάχα γιατί τόσο ωραία μ' αγάπησες

Μαρία Πολυδούρη...

www.voltarakia.gr

ΠΗΓΕΣ: www.mixanitouxronou.gr και www.sansimera.gr